Grudzień 2002 - na Śląsku bardzo zimno! Zimniej w okresie ostatnich 40 lat było tutaj dwukrotnie: w latach 1966 i 1996. W grudniu bardzo zimno było również w całej Polsce. Niskie temperatury notowano nie tylko w Suwałkach, czyli polskim "biegunie zimna" - gdzie było minus 22,5 stopni (22 grudnia). Na przykład w Białymstoku przy gruncie zanotowano minus 29 stopni (23 grudnia), w Jabłonce na Orawie przy gruncie minus 29 stopni (25 grudnia), we Włodawie przy gruncie minus 30 stopni (26 grudnia). Najniższą temperaturę w Katowicach zanotowano w dniu 26 grudnia: minus 19,9 stopnia. Najniższa notowana w Katowicach temperatura w grudniu to minus 24,4 stopni (1996).

Średnia temperatura w grudniu wyniosła w Katowicach minus 5,1 stopnia i była o 4,6 stopni niższa od średniej wieloletniej. Dla porównania najniższa w wieloleciu średnia temperatura grudnia to minus 6,7 stopni. Ogrzewanie mieszkań w grudniu 2002 było więc droższe o ok. 20% w porównaniu do "średniego" grudnia.

Wykres i dane dotyczą obszaru stacji meteorologicznej Katowice i zaczerpnięto je z publikacji Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Oddział Katowice.

W grudniu wystąpiły znaczne przekroczenia normy zanieczyszczenia powietrza tzw. pyłem zawieszonym. Zjawisko to spowodowane jest wzmożoną pracą kotłowni węglowych, brakiem wiatru i zjawiskiem tzw. inwersji, czyli utrzymywaniem się zimniejszego powietrza przy powierzchni ziemi a cieplejszego w wyższych warstwach. Niska emisja czyli zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym odnotowano również w innych regionach Polski. Na przykład w Zakopanem wynosiło ono 350 proc. normy. Jak podaje katowicki oddział Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej okresy zwiększonej niskiej emisji zanotowano "od 9 do 15 oraz od 20 do 28 grudnia. W ciągu tych dni wszystkie stacje monitorujące powietrze atmosferyczne nad Śląskiem rejestrowały wysoki poziom stężenia pyłu zawieszonego - jego średnie stężenia 24-godzinne kilkanaście razy w ciągu miesiąca przekroczyły dopuszczalną wartość (50 ľg/m³) - najwięcej w Gliwicach w dniu 12 grudnia o 520%. Tam też przekroczenia dopuszczalnych wartości zdarzały się najczęściej (27 razy). W następnej kolejności, jeżeli chodzi o złą jakość powietrza, uplasował się Sosnowiec, gdzie maksymalne stężenie pyłu w dniu 28 grudnia osiągnęło 578% wartości dopuszczalnej. W grudniu również, po raz pierwszy w tym sezonie zimowym, stężenie dwutlenku siarki osiągnęło kilka razy wysoki poziom, przekraczając w niektórych punktach pomiarowych dopuszczalną wartość 24-godzinną (150 ľg/m³) - najwięcej w Bytomiu 10 grudnia o 35% i w Sosnowcu 28 grudnia o 15%." W tym czasie przebywania na wolnym powietrzu powinny unikać osoby chore na astmę i schorzenia dróg oddechowych.

Te komunikaty powinny skłonić użytkowników kotłowni węglowych do ich modernizacji. Aktualnie produkowane automatyczne kotły węglowe z paleniskami retortowymi spełniają obowiązujące normy emisji substancji toksycznych emitowanych do powietrza. Dodatkowe korzyści to wysoka sprawność oraz małe zaangażowanie w obsługę procesu spalania. W kotłach retortowych zastosowano palenisko, które spala tylko taką porcję węgla, która jest niezbędna do otrzymania nastawionej przez użytkownika temperatury. Pracą kotła steruje mikroprocesorowy regulator, którego zadaniem jest utrzymywanie nastawionej temperatury w pomieszczeniu. Można również sterować praca kotła w zależności od temperatury zewnętrznej, a także realizować programowanie tygodniowe i dobowe.

W domu wzorcowym miesięczne zużycie gazu ziemnego do ogrzewania w grudniu wynosiło 364 m3 przy średniej temperaturze wewnętrznej ok. 200C, natomiast średnie dobowe zużycie gazu ok. 11,7 m3. Zużycie gazu było znacznie wyższe niż w listopadzie 2002 i wyższe niż w grudniu ubiegłego roku.