Styczeń 2003 - zima nie "odpuściła". Wprawdzie to grudzień 2002 był jednym z najzimniejszych, w porównaniu do lat ubiegłych, gdyż średnia temperatura wyniosła w Katowicach minus 5,1 stopnia (średnia wieloletnia to - 0,5 stopnia C). Ale i w styczniu średnia temperatura miesięczna była poniżej normy w całej Polsce.

Najzimniej, bo minus 31,1 stopni C, było 7 stycznia w Suwałkach. W Katowicach średnia miesięczna temperatura powietrza w styczniu 2003 r to -2,9 stopnia C. Była więc zbliżona do średniej wieloletniej, która dla stycznia wynosi w Katowicach -2,8 stopnia C. Po krótkiej odwilży, mroźne dni pierwszej dekady zawdzięczamy rozległemu wyżowi, który spowodował napływ zimnych mas powietrza arktycznego i polarno-kontynentalnego z północy i północnego wschodu. Natężenie promieniowania słonecznego nie było wystarczające i bilans cieplny był ujemny - powierzchnia ziemi oddawała więcej ciepła niż go przyjmowała. Temperatura w ciągu krótkiego dnia wzrastała tylko o kilka stopni, a w nocy jej spadki były bardzo duże. 7 stycznia w Suwałkach temperatura spadła przy gruncie (na wysokości 5 cm) do minus 36 stopni C. W wielu miejscowościach Mazur i Pomorza (dalej od wybrzeża) temperatura spadła poniżej minus 25 stopni.

Przy kiepskim stanie naszej gospodarki, każdy dzień "prawdziwej zimy" przynosi dodatkowe straty związane z koniecznością utrzymania ciągłości produkcji przemysłowej i transportu w tak niesprzyjających warunkach. Również dla rolnictwa, szczególnie w przypadku braku śniegu, niskie temperatury (przy gruncie) są zjawiskiem niekorzystnym.

Wykres i dane dotyczą obszaru stacji meteorologicznej Katowice i zaczerpnięto je z publikacji Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Oddział Katowice.

W parze z mrozem nastąpił wzrost emisji szkodliwych substancji do atmosfery, produktów spalania w domowych i lokalnych kotłowniach oraz w elektrociepłowniach. Jak podał katowicki oddział Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej: "Najbardziej niekorzystną sytuację zanotowano w dniach 9, 10 i 11 stycznia, kiedy to we wszystkich punktach pomiarowych zostało przekroczone 24-godzinne dopuszczalne stężenie pyłu zawieszonego, najwięcej w Gliwicach - o 480% oraz nieznacznie analogiczne stężenie dwutlenku siarki, najwięcej w Bytomiu - o 18%." Na powyższym wykresie widać, że "cieplej" zrobiło się w drugiej połowie stycznia w związku z napływem ciepłego i wilgotnego powietrza polarno-morskiego znad Atlantyku. Odwilż zawsze niesie wiele niebezpieczeństw. Woda spadając na przemarznięte podłoże i zamarzając, tworzy lodową powłokę. W ciągu kilkunastu minut, zmieniają się warunki na drogach, z którymi nie radzą sobie nawet doświadczeni kierowcy.

Koszty ogrzewania odczuwają najbardziej mieszkańcy domów, które nie są ocieplone. W domu wzorcowym miesięczne zużycie gazu ziemnego do ogrzewania w styczniu wynosiło 330 m³, przy średniej temperaturze wewnętrznej ok. 20 ^oC, natomiast średnie dobowe zużycie gazu wyniosło ok. 10,6 m³. Wyraźną zależność kosztu ogrzewania od temperatury zewnętrznej obrazuje fakt, że zużycie gazu w drugiej połowie miesiąca było o blisko 30% niższe niż w pierwszej połowie stycznia.

W innym budynku o zbliżonej kubaturze ogrzewanej - nieocieplonym i z nieszczelnymi oknami dysproporcje były jeszcze większe. Zużycie gazu w drugiej połowie miesiąca było o 35% niższe, przy czym średnie dobowe zużycie gazu w tym okresie wyniosło 20,1 m³. Ostatni dzień stycznia to początek kolejnego ochłodzenia. Końca zimy nie widać, a może prawdziwe przedwiośnie nadejdzie w lutym....